Πολιτιστικό πρόγραμμα: «η ιστορία της λογοτεχνίας μας»
Τη φετινή χρονιά ασχοληθήκαμε με την «ιστορία της λογοτεχνίας μας». Γνωρίσαμε τις τέσσερις περιόδους της και αντιπροσωπευτικούς συγγραφείς και λογοτέχνες από κάθε περίοδο. Στο τέλος χωριστήκαμε σε ομάδες και κάθε ομάδα ασχολήθηκε με κάποιο ρεύμα ένα γνωστό συγγραφέα ή ό,τι ήθελε από όλο αυτό που κάναμε. Παρακάτω παρουσιάζουμε
μια περίληψη από τη δουλειά μας (ΣΤ1)
Κωστής Παλαμάς.
Η δική μας ομάδα ασχολήθηκε με τον Κωστή Παλαμά. Ο Παλαμάς είναι ένας από τους πολυγραφότερους ΄Ελληνες λογοτέχνες και πνευματικούς ανθρώπους. Το ποιητικό του έργο είναι μεγάλο σε έκταση και σημασία και είχε τεράστια απήχηση στην εποχή του. Διαμετρικά αντίθετες προσωπικότητες όπως ο Κωνσταντίνος Τσάτσος και ο Νίκος Ζαχαριάδης αισθάνθηκαν την ανάγκη να τοποθετηθούν απέναντι στο «Δωδεκάλογο του Γύφτου».Ο Μίκης Θεοδωράκης έχει πει ότι ο Παλαμάς είχε μεγαλύτερη επιρροή από 10 πρωθυπουργούς. Ο Παλαμάς υποστηρικτής της δημοτικής έκανε ενθουσιώδη κριτική στο βιβλίο του Γιάννη Ψυχάρη «Το ταξίδι μου» χωρίς βέβαια να παραλείψει να επισημάνει και τις ακρότητες του συγγραφέα. Συνεργαζόταν με το περιοδικό όργανο του δημοτικισμού «Ο Νουμάς»και έκανε πολλές προσπάθειες για την καθιέρωσή της.
Γεννήθηκε στην Πάτρα το 1859 ενώ καταγόταν από το Μεσολόγγι. Ορφάνεψε μικρός και από τους δύο γονείς του και εγκαταστάθηκε στο Μεσολόγγι που το θεωρούσε πραγματική του πατρίδα. Σπούδασε νομικά αλλά τα εγκατέλειψε για να ασχοληθεί με τη λογοτεχνία.
΄Εργα του είναι: «Οι χαιρετισμοί της ηλιογέννητης» το 1900,
«η ασάλευτη ζωή» το 1904, «η φλογέρα του βασιλιά» το 1910 ,
«οι καημοί της λιμνοθάλασσας» το 1912 ,«οι βωμοί» το 1915, «τα παράκαιρα» το 1918 «τα δεκατετράστιχα» το 1919, «οι πεντασύλλαβοι και τα παθητικά κρυφομιλήματα»το 1925, «οι δειλοί και οι σκληροί στίχοι» το 1928,
«ο κύκλος των τετράστιχων» το 1929, «περάσματα και χαιρετισμοί» 1931, «οι νύχτες του Φήμιου» το 1935, «η Βραδινή φωτιά» και πάρα πολλά άλλα.
Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ένα τετράστιχό του που γράφτηκε 1η Νοεμβρίου του 1940 και επιγράφεται «στη Νεολαία μας»
Αυτό κρατάει ανάλαφρο μες στην ανεμοζάλη
το από του κόσμου τη βουή πρεσβυτικό κεφάλι,
αυτό το λόγο θα σας πω δεν έχω άλλο κανένα:
Μεθύστε με τ’αθάνατο κρασί του Εικοσιένα.
(Βάσια, Στασινή, Ζωή, ΄Ολγα Γ, Δέσποινα)
Παρνασσισμός.
Η δική μας ομάδα αποφάσισε να ασχοληθεί με τον παρνασσισμό. Ο παρνασσισμός είναι ένα λογοτεχνικό κίνημα που γεννήθηκε στη Γαλλία στα μέσα του 19ου αιώνα και στηρίζεται στην κλασική παράδοση απορρίπτοντας την τεχνοτροπία του ρομαντισμού. Ο παρνασσισμός αναζητεί την έμπνευσή του στην αρχαιότητα και ιδίως στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό. Στην Ελλάδα παρνασσικά ποιήματα έγραψαν ο Παλαμάς ο Δροσίνης, ο Βιζυηνός, ο Βάρναλης, ο Σικελιανός, ο Μαβίλης, και κυρίως ο Γρυπάρης οι οποίοι εξέφρασαν το πατριωτικό συναίσθημα και τη λατρεία του κλασσικού. Οι ποιητές αυτοί φρόντιζαν ιδιαίτερα τη μορφή των στίχων τους και την ομοιοκαταληξία σεβόμενοι τους μετρικούς και στιχουργικούς κανόνες και ενδιαφερόμενοι υπερβολικά για τη μορφή.
Γρυπάρης Ιωάννης.
Εκπαιδευτικός, λογοτέχνης και ποιητής. Γεννήθηκε στη Σίφνο το 1871 και πέθανε στην Αθήνα το 1942
Οι γονείς του ήταν εγκατεστημένοι στην Κωνσταντινούπολη όπου φοίτησε στη Μεγάλη του Γένους Σχολή. Σπούδασε φιλολογία έπειτα στο πανεπιστήμιο της Αθήνας και το 1911 πήγε στην Ιταλία, Γερμανία και Γαλλία όπου σπούδασε νεότερη φιλολογία και τέχνη. Το 1923 διορίστηκε διευθυντής στο τμήμα «γραμμάτων και καλών τεχνών» του Υπουργείου Παιδείας και το 1930 έγινε διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου.
Περίφημη και πολύ γνωστή είναι η ποιητική του συλλογή «Σκαραβαίοι και Τερρακότες» για την οποία τιμήθηκε με το Αριστείο των γραμμάτων. Θεωρείται ένας από τους γνήσιους εκπροσώπους του νεοελληνικού λυρισμού.
Κώστας Βάρναλης.
Ενας άλλος μεγάλος παρνασσιστής είναι ο Κώστας Βάρναλης. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά δύο αποσπάσματα από το ποίημά του Οδηγητής:
Δεν είμαι εγώ σπορά της Τύχης
ο πλαστουργός της νιας ζωής
εγώ είμαι τέκνο της ανάγκης
κι ώριμο τέκνο της Οργής.
………………………………………….
΄Ενας δεν είμαι μα χιλιάδες!
Όχι μονάχα οι ζωντανοί
κι οι πεθαμένοι μ’ ακλουθούνε
σε μιαν αράδα σκοτεινή.
(Αλέξανδρος, Βασίλης Π, Μηνάς, Μίλτος).
Ρομαντισμός.
Εμείς οι τέσσερις δηλαδή η ΄Αννα, η Μαρία η ΄Ολγα Τ. και η Ξένια ασχοληθήκαμε με το ρομαντισμό. Ρομαντισμός είναι ένα πνευματικό κίνημα που εμφανίστηκε στο τέλος του 18ου αιώνα στη Γερμανία και διαδόθηκε στην Ευρώπη και στην Αμερική. Ο ρομαντισμός εμφανίζεται επίσημα στο Βερολίνο το 1789 Η ρομαντική ποίηση χαρακτηριζόταν ως αντίθετη προς την κλασσική. Ο Ρομαντισμός επηρέασε τη λογοτεχνία την τέχνη και τη μουσική.
Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής
΄Ελληνας ποιητής συγγραφέας και πανεπιστημιακός καθηγητής που διετέλεσε και πολιτικός ήταν ο Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής ο οποίος ήταν οπαδός της ρομαντικής σχολής. Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1809 και πέθανε στην Αθήνα το 1892 Το 1837 δημοσιεύτηκε ο πρώτος τόμος των ποιημάτων του και το 1840 ακολούθησε ο δεύτερος. Μιμητής του Ραγκαβή ήταν ο γιος του Κλέων ο οποίος έγραψε ποιήματα και δράματα σε αρχαΐζουσα καθαρεύουσα. Αναφέρουμε εδώ ένα απόσπασμα από το ποίημά του
«ο Κλέφτης»
Μαύρη είν’η νύχτα στα βουνά
στους βράχους πέφτει χιόνι
στα άγρια στα σκοτεινά
ο Κλέφτης ξεσπαθώνει.
Κώστας Καρυωτάκης
Αν και ο Καρυωτάκης δεν ανήκει στη ρομαντική σχολή το έργο του η συμπεριφορά του μας γέννησαν την επιθυμία να ασχοληθούμε μαζί του.
Γεννήθηκε στην Τρίπολη το 1896.Πήρε το δίπλωμα της Νομικής Σχολής Αθηνών. Αργότερα διορίστηκε υπάλληλος στη Νομαρχία Θεσσαλονίκης.
΄Ηταν φύση μελαγχολική και ευερέθιστη. Αυτό τον οδήγησε σε απομόνωση από τους ανθρώπους. Στην έμφυτη μελαγχολία του προστέθηκε και η
εποχή μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο.
Είναι χαρακτηριστικό πώς το πρώτο ποίημα της πρώτης συλλογής του είχε τον τίτλο «θάνατοι»
Ολόρθο το φανάρι μας
σωπαίνει χλωμό και μυστηριωδικό
κι η πόρτα του σπιτιού μου είναι σα ν’άνοιξε
και λείψανο να βγαίνει…..
(΄Αννα, Μαρία, Όλγα Τ. , Ξένια).
Συμβολισμός
Η δική μας ομάδα ασχολήθηκε με το συμβολισμό και με τους δύο ποιητές μας που τιμήθηκαν με το νόμπελ λογοτεχνίας το Γιώργο Σεφέρη και τον Οδυσσέα Ελύτη. Ο συμβολισμός είναι λογοτεχνικό κίνημα που επικράτησε στη Γαλλία μεταξύ του 1885 και του 1900 ως αντίδραση στον παρνασσισμό και στο νατουραλισμό. Οι συμβολιστές αντιλαμβάνονται την τέχνη καμωμένη από αποχρώσεις και μουσικότητα που να μπορεί να εκφράσει ότι πιο βαθύ και μυστικό έχει η ψυχή. ΄Ετσι καταφεύγουν στα σύμβολα δηλαδή στην έμμεση αναπόληση μιας εντύπωσης μέσω ενός άλλου αντικειμένου. Η θεωρία αυτή επηρέασε όχι μόνο τη λογοτεχνία αλλά επεκτάθηκε στη ζωγραφική και στη μουσική.
Γιώργος Σεφέρης.
Είναι ο αντιπρόσωπος της σύγχρονης ποιητικής γενιάς. Εξέχουσα προσωπικότητα της ποίησης και της λογοτεχνίας. Το πραγματικό του όνομα ήταν Γιώργος Σεφεριάδης και γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1900. Εισήγαγε πρώτος στην Ελλάδα τα σύγχρονα ρεύματα του σουρεαλισμού. Καταργεί το μέτρο το ρυθμό και την ομοιοκαταληξία του στίχου και δεν ενδιαφέρεται πολύ για τη λογική συνοχή του ποιήματος. Τιμήθηκε με το νόμπελ λογοτεχνίας. Αγωνίστηκε να αλλάξει το ρυθμό και τη μορφή της νεοελληνικής ποίησης και το κατάφερε με μεγάλη επιτυχία ανοίγοντας έτσι νέους δρόμους στη σύγχρονη ποίηση.
Οδυσσέας Ελύτης.
΄Ενας άλλος τιμημένος με νόμπελ λογοτεχνίας ΄Ελληνας ποιητής είναι ο Οδυσσέας Ελύτης. Το πραγματικό του όνομα ήταν Αλεπουδέλης. Είναι ο ποιητής που στα ποιήματα του παρουσιάζει το φως τον ήλιο την Ελλάδα την αισιοδοξία. Γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης το 1911 και πέθανε στην Αθήνα το 1996.Το 1950 γράφει ένα από τα τιμιότερα παραδείγματα αμείλικτης καλλιτεχνικής συνείδησης στην ιστορία της ευρωπαϊκής ποίησης όπως λέει ο Γ. Σαββίδης το ΄Αξιον Εστί. Στο έργο αυτό είναι ενωμένη η προσωπική εμπειρία του ποιητή με την ιστορική μνήμη του έθνους.
Γράφουμε πιο κάτω ένα ποίημά του
το τρελοβάπορο.
Βαπόρι στολισμένο βγαίνει στα βουνά
κι αρχίζει τις μανούβρες «βίρα-μάινα»
Την άγκυρα φουντάρει στις κουκουναριές
φορτώνει φρέσκο αέρα κι απ’ τις δυο μεριές
Είναι από μαύρη πέτρα κι είναι απ’ όνειρο
κι έχει λοστρόμο αθώο ναύτη πονηρό
Από τα βάθη φτάνει του παλιού καιρού
βάσανα ξεφορτώνει κι αναστεναγμούς
΄Ελα Χριστέ και Κύριε λέω κι απορώ
τέτοιο τρελό βαπόρι τρελοβάπορο
Χρόνους μας ταξιδεύει δε βουλιάξαμε
χίλιους καπεταναίους τους αλλάξαμε.
(Αντώνης, Βασίλης Δ, Ηλίας, Γιώργος)
Βιβλιογραφία:
Εγκυκλοπαίδεια «δομή»
Γ.Δημητρακόπουλου: «Ιστορία Ελληνικής Λογοτεχνίας»
Δ.Τσουράκη: «Βιογραφίες Ελλήνων Συγγραφέων»
Πληροφορίες από το διαδίκτυο.
Η ΜΟΛΥΝΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
Οι άνθρωποι βρίσκονται στον 21ο αιώνα και στο αποκορύφωμα της τεχνολογίας. Οι άνθρωποι και οι κατασκευές τους μολύνουν το περιβάλλον διαρκώς. Ο πλανήτης μας δείχνει μέσα από τη δύναμη της φύσης το τι μπορεί να πάθουμε αν δεν προσέξουμε και δε σεβαστούμε το περιβάλλον. Σήμερα ο άνθρωπος έχει τυφλωθεί από την απληστία και δεν καταλαβαίνει τι γίνεται γύρω του.
Ο άνθρωπος παρεμβαίνει στο περιβάλλον με διάφορους τρόπους. Οι περισσότεροι τρόποι παρέμβασης του ανθρώπου είναι το κάψιμο των δασών για να φτιάξει οικόπεδα, η μόλυνση του αέρα με καυσαέρια, τα εργοστάσια με τα λύματα που πετάνε απερίσκεπτα στα ποτάμια κα τα μολύνουν. Οι γεωργοί οι οποίοι ραντίζουν με φυτοφάρμακα τα φυτά και το χώμα. Αυτοί είναι οι συχνότεροι τρόποι που βλέπουμε ο άνθρωπος να παρεμβαίνει στη φύση.
Ο άνθρωπος τιμωρείται ουσιαστικά μόνος του διότι κάνει ότι στρέφεται εναντίον του. Για παράδειγμα με τα καυσαέρια δημιουργεί το φαινόμενο του θερμοκηπίου και αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της θερμοκρασίας . Η αύξηση της θερμοκρασίας έχει ως αποτέλεσμα την αποξήρανση των λιμνών και το λιώσιμο των πάγων. Οι πάγοι αντανακλούν την ακτινοβολία του ήλιου και τη στέλνουν στο διάστημα. ΄Όταν οι πάγοι λιώνουν η ακτινοβολία δεν αντανακλάται και πέφτει στη γη.
Ο άνθρωπος επίσης με τη μόλυνση του περιβάλλοντος έχει καταφέρει να ανοίξει τρύπα στο όζον που σταματάει και φιλτράρει την υπεριώση ακτινοβολία. Εκεί που υπάρχει η τρύπα η ακτινοβολία δε φιλτράρεται πέφτει στη γη και γίνεται καρκινογόνα.
Οι άνθρωποι πρέπει να σταματήσουν να κάνουν πειράματα για να κάνουν κάποιο άλλο πλανήτη κατοικήσιμο τη στιγμή που κάνουν το δικό μας πλανήτη ακατοίκητο. (Μηνάς ΣΤ1)
Η ΑΚΡΟΣΤΙΧΙΔΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
1. - - - - - Ι -
2. - - - - Σ -
3. Τ- - - - - -
4. - - - - - - - - Ο -
5. - - - - - - - Ρ
6. – Ι - -
7. – Α - - -
1.Ιερό βιβλίο των μουσουλμάνων
2.΄Ητανε το χαράτσι.
3.Κατακτητές για πολλά χρόνια.
4.Ηγεμόνας των Τούρκων
5.΄Ετσι έλεγαν οι Τούρκοι τους ΄Ελληνες.[αντίστροφα]
6.Νησί που κατέκτησαν οι Γενουάτες.
7.Πρωτεύσουσα της Μολδαβίας.
(΄Ολγα Τ. ΣΤ1)
